Monday, May 25, 2020

Thëniet më të bukura nga Albert Einstein!


Albert Einstein (Ajnshtajn) lindi në Gjermani në vitin 1879 nga një familje e etnisë Hebre edhe vdiq në SHBA në vitin 1955. Ka qenë një ndër njerëzit më të mëdhenj të shkencës në të gjitha kohërat. Ai zbuloi teorinë e Relativitetit edhe dhuroi një kontribut të jashtzakonshëm në fushën e Fizikës, për të cilën u nderua me ҫmimin Nobel në vitin 1921. Ndër mbi 300 vepra shkencore edhe 150 të tjera jo të tilla, Einstein na ka përcjellë edhe një mori citatesh domethënëse, disa nga të cilat po i sjellim më poshtë:  
 
1. Kur Albert Einstein mbërriti për herë të parë në Amerikë, në doganë i dhanë një pyetësor për të plotësuar. Ndër të gjitha pyetjeve që i duhej dhënë përgjigjje, njëra thoshte: “Cilës rracë i përkisni?”. Ai iu përgjigj: “Rracës njerëzore”...

2. Në qoftë se Teoria ime e Relativitetit do të jetë e vërtetë, Gjermania do të thotë se jam gjerman ndërsa Franca do të thotë se jam qytetar i Botës. Nëse teoria nuk do të jetë e vërtetë, Franca do të thotë se jam gjerman, ndërsa Gjermania do të thote se jam hebre...

3. Eshtë më e lehtë të thyesh një atom sesa një paragjykim...

4. Derisa të ketë njerëz do të ketë luftra...

5. Çmenduri është të bësh gjithmonë të njëjtën gjë dhe të presësh rezultate të ndryshme...

6. Sëmundje shumë e keqe racizmi. Por mbi të gjitha e ҫuditshme; sëmur të bardhët, por vret të zinjtë....

7. Kompjuterat janë shumë të shpejtë, preҫizë dhe budallenj. Njerëzit janë shumë të ngadaltë, shumë pak preҫizë dhe inteligjente. Së bashku përbëjnë një fuqi që e kalon imagjinatën...

8. Bota është një vend i rrezikshëm, jo për shkak të atyre që bëjnë veprime të këqija por për shkak të atyre që shikojnë pa thënë gjë...

9. Nuk e di se me ҫfarë llojë armësh do të luftohet në Luftën e Tretë Botërore, por di që në të Katërtën do të luftohet me gurë dhe me shkopinj...

10. Ndryshimi midis gjenialitetit dhe budallallëkut është se gjenialiteti ka limit...

11. Paqja nuk mund të mbahet me forcë, por mund të arrihet vetem duke kuptuar njëri-tjetrin...

12. Jeta është si të ecësh me biҫikletë; nëqoftëse do të jesh në ekuilibër duhet të levizësh...

13. Nuk e ke kuptuar me të vërtetë një gjë nëse nuk je në gjendje t’ia shpjegosh gjyshes tënde...

14. Nuk mendoj asnjëherë për të ardhmen. Ajo arrin aq shpejt…

15. Mos u shqetëso për vështirësitë e tua në matematikë, të siguroj se të miat janë akoma më të mëdha...

16. Nuk mund të zgjidhet një problem më të njëjtin mentalitet që e ka krijuar atë...

17. Asgjë nuk është më praktike se një teori e mirë...

18. Për sa kohë që ligjet e matematikës i referohen realitetit, ato nuk janë të qarta, dhe për sa kohë janë të qarta, ato nuk i referohen realitetit...

19. Është më mirë të jesh optimist dhe t’a kesh gabim sesa të jesh pesimist dhe të kesh të drejtë...

20. Vetëm dy gjëra nuk kanë kufij, Universi dhe budallallëku njerëzor, dhe për të parin nuk jam i sigurt...

21. E rëndësishme është të mos ndalosh së bëri pyetje...

22. Një njeri i lumtur është tepër i kënaqur me të tashmen për të banuar në të ardhmen...

23. Personalitetet nuk krijohen me fjalime,por vetëm me punë dhe rezultate te vetëarritura...

24. Shumica e njerëzve turpërohen se vishen dobët e se kanë mobilie të këqija, ndërkohë që shumë më tepër do të duhej të turpëroheshin nga idetë e liga dhe paragjykimet që kanë për Botën...

25. Përfytyrimi është më i rëndësishëm sesa dituria, sepse dituria ka kufi, ndërsa përfytyrimi rrok të gjithë botën, duke nxitur përparimin, e duke i dhënë jetë zhvillimit...

26. E vetmja gjë për nga e cila dallojnë njerëzit nga njëri-tjetri është Dija...

27. Shkenca pa Fenë është e Çalë. Feja pa Shkencën është e Verbër...

(Shënim: Nëse ky artikull ju pëlqen mos nguroni ta shpërndani atë në rrjetet tuaja sociale, duke na dhënë në këtë mënyrë një përkrahje domethënëse për punën vullnetare që po bëjmë. Faleminderit!)

| Përgatiti Arti i Fjalës, rubrika “Thërrime” – Tiranë, Maj 2020 |

Friday, May 15, 2020

"Një teatër komik me fund tragjik: TIRANA..."


Prej 30 vitesh tashmë, nga teatri “Tiranë” i Shqipërisë sonë të dashur, vihen në skenë dramacitete nga më djallëzoret, shumëfytyrëshe, të pakuptimta për publikun e thjeshtë, saqë askush nuk mund të përcaktojë me saktësi se ҫfarë lloj arti paraqesin. Një gjë është mëse e sigurt; janë të epokës postmoderne, aktuale, të përditësuara me kujdes dhe të zgjedhura enkas për të tërhequr vëmendjen e shumicës dërrmuese  qytetare, sigurisht duke mubushur në këtë mënyrë xhepat e pseudo-aktorëve me role politikbërësve. 
 
Një ndër shfaqjet që është vënë në skenë që prej dy vitesh tashmë edhe ende vazhdon turin e saj artistik, është me temë: “Teatri, ta shembim...!?”
Duket se ky subiekt, ashtu siҫ prej 30 vjetësh ndodh në Shqipëri, i ka ndarë aktorët në dy kategori; ata që duan shembjen  e teatrit edhe ndërtimin mbi rrënojat e tij e një të riu, edhe ata që nuk e duan këtë gjë, por rikthimin e tij në funksion. Te parët dalin në skenë me argumentin se teatri është i vjetëruar tashmë, shfaqjet moderne duan një vënd modern dhe se ky i sotmi nuk i përmbush kërkesat për të vazhduar rrugëtimin e tij si i tillë. Të dytët hidhen në skenë me pankarta se teatri duhet mbrojtur, ai është pjesë e një trashgimie kulturore edhe bashkë me të do të shembeshin edhe vlerat e shumë artistëve, madje edhe e atyre të ‘rinjëve’ që ëndërrojnë të ‘luajnë në skenë veprat e tyre’ një ditë në të... 

Aq interesante duket kjo shfaqje saqë është luajtur e riluajtur rregullisht për dy vite që nga lanҫimi i saj. Aktorët gjejnë mënyra nga më tërheqëset, nga më komiket të mundëshme, për ta mbajtur ndezur dëshirën e publikut.  Disa prej tyre marrin vendime e ҫekiҫë NATËN për ta shembur, e të tjerë zgjohen e dalin në rrugë me pizhama NATËN për ta mbrojtur atë. Duket sikur ‘’ditën’’ diҫka i tremb të dyja palët.... 

Spektatorët...  Po, po! Aktorët nuk bëjnë dot pa spektatorët; po aq sa i duan, ata janë edhe të frikësuar prejt tyre, prandaj shfaqja duhet të jetë perfekte.  Ata e veshin skenën me nota komike, i japin interpretimit të tyre shijen e një klouni qesharak, vetëm e vetëm që publiku të mund të qeshë sadopak, të harrojë të gjitha problemet e ditës e të gjejë pak paqe ‘’natën’’, ndërsa shfaqja del në skenë e njerëzia qesh, me lot në sy. Në këtë moment perdja mbyllet e gjithҫka mbetet është serisht shija e një fundi tragjik ndaj së keqes që pritet të ndodhë. Siҫ edhe populli vetvetes i thotë një shprehje: ‘’ mos qesh shumë, se do të qash pastaj ‘’...  

Personalish, si një ndër të shumtët ndjekës shembullorë të këtyre shfaqjeve, jam i mendimit se të vetmit  që mund të përfitojmë nga “shembja e këtij teatri tragji-komik” jemi ne, spektatortët e tij. Mirpo fatkeqësisht, kjo duket si një ëndërr e largët, sepse, me apo pa godinën në fjalë, teatri i Tiranës sonë të dashur ka për të vazhduar rrugëtimin e tij njësoj si në këto 30 vitet e fundit...

| Këndvështrim nga:  Donald Bezhani – Arti i Fjalës, Tiranë, 2020 |